Tweede SOE/BBO missie van Tobias Biallosterski uitgevoerd samen met de marconisten Pieter de Vos en Paul Polak.
In de nacht van Zaterdag 9 september 1944 vertrok om 00.42 uur vanaf de geheime RAF basis Tempsford een Stirling IV LK200 van het 138 Squadron met de roepletters NF-J. De crew bestond uit F/Lt. G.M. Rothwell, Fl/Engineer F/Sgt R.W. Willmott, Bomb Aimer F/O T.R. Court, Navigator F/O R.A. McKitpatrick, WT/Op F/O J. Hulme, Gunner F/O W.G.E. Walton en Despatcher F/O C.D. Shaw. Verder waren aan boord agent Tobias Biallosterski en agent/marconist Pieter de Vos. De lading bestond uit twaalf containers en vier pakketten. Indien er geen ontvangst comité op de grond aanwezig was moesten alleen beide passagiers, de containers en drie pakketten uitgeworpen worden, het vierde pakket, voorzien van een wit kruis, moest dan absoluut weer mee terug naar Engeland genomen worden.
Voor wie was dit pakket bestemd, voor Frans Dijkmeester alias Snuitkever van MI6/BI?
Het ontvangst comité stond echter wel klaar, want de code slagzin, die de komst van het vliegtuig aankondigde, werd om 18.30 uur nog een keer via de BBC omgeroepen. Dit was ook wel nodig, want de vlucht was eigenlijk 24 uur eerder gepland, maar was wegens slecht weer niet doorgegaan. Tobias en Pieter waren op het vliegveld de leden van de Jedburgh missie POACHING tegengekomen die ook boven Nederland gedropt zouden worden. Dit was de groep van Henk Brinkgreve die bij de Piksen in de buurt van Almelo gedropt zouden worden. Naast de eerder genoemde Henk Brinkgreve bestond dit team uit John Austin, alias BUNNY, marconist en de Amerikaan John Olmsted, alias PAPPY. Alleen deze laatste is van deze missie teruggekeerd, Brinkgreve sneuvelde in de vuurgevecht met de SS en Austin werd nog op 4 april 1945 bij Hattem door de bezetter geëxecuteerd.
A Stirling LK-200 from RAF’s 138th squadron dropped two SOE agents on the night of September 9th, 1944: Tobias Biallosterski, aka HANS (the organiser) and Pieter de Vos, aka BRAM, (the WT operator). Twelve containers and four packages were to be included in the drop. Only the fourth package which was marked with a white cross, could only be dropped when a reception committee was present. If there was no reception committee to be seen from the aircraft the two agents, 12 containers and three unmarked packages could be dropped blind.was not dropped<?> since it could only be received by a reception committee, and these two Joes were to be dropped blind. However a reception committee was present, because a code sentence, which announced the dropping, was broadcasted again by the BBC at 5.30 pm. The Dropping was ment to take place on September 8th, but due to bad weather it was cancelled. So the code sentence for the dropping was not broadcasted on the BBC. On Tempsford airfield Tobias and Pieter met the members of Jedburgh team Poaching who would carry out a mission in the eastern part of Holland. Only one member of this team, John Olmsted, would survive this mission.
De vlucht van die zaterdagnacht voerde hen over de Noordzee, tussen de eilanden Texel en Vlieland door, over het IJsselmeer om vervolgens met een scherpe draai over Enkhuizen Spanbroek aan te vliegen. Tijdens het oversteken van de Noordzee waren de weersomstandigheden slecht geweest: storm en regen. Rothwell had de grootste moeite gehad op het toestel op koers te houden en het leek onmogelijk om een dropping uit te voeren. Eenmaal boven Enkhuizen aangekomen leek de storm wat te gaan liggen en werd de dropping als nog mogelijk. Maanstand: laatste kwartier. Boven de dropzone (droppingsveld Mandrill, Grote Zomerdijk 61, Spanbroek) zag de navigator dat de afgesproken rode en witte lampen branden en iemand die voortdurend een cirkel beschreef met een witte lamp. Het ontvangst comité moest als herkenning de letter O seinen, maar het was blijkbaar niet helemaal duidelijk dat dit met morse tekens moest gebeuren. In één run werd alles uitgeworpen, beide mannen, twaalf containers en de vier pakketten. In deze pakketten zaten onder andere de zenders van Pieter, twee A Mk III's, twee MCR ontvangers en een accu. Pieter droeg de benodigde kristallen bij zich. Tobias en Pieter kwamen beide veilig op de grond terecht en verkenden met getrokken pistolen de omgeving, plotseling doemde een figuur uit het donker op die hen om het wachtwoord vroeg en prompt kreeg hij het juiste antwoord: "Het warenhuis is groen". Jaap Schipper die beide mannen als eerst tegen kwam drukte hen zwijgend de hand. Met paard en wagen werden de containers en pakketten naar de boerderij van Jan Schipper vervoerd, hier trokken Tobs en Pieter hun springenpakken uit en deelden sigaretten en chocolade uit. Tegen de ochtend werden Tobias en Pieter ondergebracht bij Simon Laan B14a in Spanbroek. Hier vandaan verzond Pieter zijn eerste telegram:
DRAUGHTS VIA PLYM STOP SAFE LANDING ALL MJEE IS OK STOP BALDER SHOT TWO MONTHS AGO STOP LOVE EVA END
The flight over the Northsea was rough and Fl/Lt Rothwell had a lot of trouble keeping the aircraft on the right course as it made its way from the UK to the Netherlands. In his mind he wondered if the dropping would take place. Just as the Stirling LK-200 crossed over Enkhuizen the storm subsided. Rothwell decided it was safe to carry out their mission. Down on the drop-site lights were burning and someone made a circle with a torch, this was meant to be the letter ‘O'.
The aircraft passed over de dropping field once and the two agents, their containers and packages were dropped safely. After the agents landed they provided the password to the reception crew 'The warehouse is green'. Jaap Schipper who was the first who approached them and shook their hands. Both agents were then taken to a safe-house owned by Mr. Simon Laan at Spanbroek. It was from this location that Pieter de Vos sent his first telegram to England: "Safe landing, all MJEE (material?) ok. Balder was shot 2 months ago. Love for Eva".
Jaap Balder was medewerker van een pilotenlijn en lid van Groep 2000, Tobias kende hem omdat hij aan dezelfde pilotenlijn had meegewerkt. MJEE is een niet te ontcijferen woord, het zou iets met materiaal te maken kunnen hebben. Veel telegrammen kwamen door allerlei oorzaken verminkt binnen en dan moest SOE Dutch Section proberen om er weer iets leesbaars van te maken.
Jaap Balder was member of a pilot-escapeline and a member of the resistance group '2000'. Tobias knew him very well and had often helped him in the past by finding place to hide Jews, or transporting downed airman back to England.
Why did Tobias mention Jaap Balder, who in England was interested in this Dutch resistance man?
Voor wie was dit pakket bestemd, voor Frans Dijkmeester alias Snuitkever van MI6/BI?
Het ontvangst comité stond echter wel klaar, want de code slagzin, die de komst van het vliegtuig aankondigde, werd om 18.30 uur nog een keer via de BBC omgeroepen. Dit was ook wel nodig, want de vlucht was eigenlijk 24 uur eerder gepland, maar was wegens slecht weer niet doorgegaan. Tobias en Pieter waren op het vliegveld de leden van de Jedburgh missie POACHING tegengekomen die ook boven Nederland gedropt zouden worden. Dit was de groep van Henk Brinkgreve die bij de Piksen in de buurt van Almelo gedropt zouden worden. Naast de eerder genoemde Henk Brinkgreve bestond dit team uit John Austin, alias BUNNY, marconist en de Amerikaan John Olmsted, alias PAPPY. Alleen deze laatste is van deze missie teruggekeerd, Brinkgreve sneuvelde in de vuurgevecht met de SS en Austin werd nog op 4 april 1945 bij Hattem door de bezetter geëxecuteerd.
A Stirling LK-200 from RAF’s 138th squadron dropped two SOE agents on the night of September 9th, 1944: Tobias Biallosterski, aka HANS (the organiser) and Pieter de Vos, aka BRAM, (the WT operator). Twelve containers and four packages were to be included in the drop. Only the fourth package which was marked with a white cross, could only be dropped when a reception committee was present. If there was no reception committee to be seen from the aircraft the two agents, 12 containers and three unmarked packages could be dropped blind.was not dropped<?> since it could only be received by a reception committee, and these two Joes were to be dropped blind. However a reception committee was present, because a code sentence, which announced the dropping, was broadcasted again by the BBC at 5.30 pm. The Dropping was ment to take place on September 8th, but due to bad weather it was cancelled. So the code sentence for the dropping was not broadcasted on the BBC. On Tempsford airfield Tobias and Pieter met the members of Jedburgh team Poaching who would carry out a mission in the eastern part of Holland. Only one member of this team, John Olmsted, would survive this mission.
De vlucht van die zaterdagnacht voerde hen over de Noordzee, tussen de eilanden Texel en Vlieland door, over het IJsselmeer om vervolgens met een scherpe draai over Enkhuizen Spanbroek aan te vliegen. Tijdens het oversteken van de Noordzee waren de weersomstandigheden slecht geweest: storm en regen. Rothwell had de grootste moeite gehad op het toestel op koers te houden en het leek onmogelijk om een dropping uit te voeren. Eenmaal boven Enkhuizen aangekomen leek de storm wat te gaan liggen en werd de dropping als nog mogelijk. Maanstand: laatste kwartier. Boven de dropzone (droppingsveld Mandrill, Grote Zomerdijk 61, Spanbroek) zag de navigator dat de afgesproken rode en witte lampen branden en iemand die voortdurend een cirkel beschreef met een witte lamp. Het ontvangst comité moest als herkenning de letter O seinen, maar het was blijkbaar niet helemaal duidelijk dat dit met morse tekens moest gebeuren. In één run werd alles uitgeworpen, beide mannen, twaalf containers en de vier pakketten. In deze pakketten zaten onder andere de zenders van Pieter, twee A Mk III's, twee MCR ontvangers en een accu. Pieter droeg de benodigde kristallen bij zich. Tobias en Pieter kwamen beide veilig op de grond terecht en verkenden met getrokken pistolen de omgeving, plotseling doemde een figuur uit het donker op die hen om het wachtwoord vroeg en prompt kreeg hij het juiste antwoord: "Het warenhuis is groen". Jaap Schipper die beide mannen als eerst tegen kwam drukte hen zwijgend de hand. Met paard en wagen werden de containers en pakketten naar de boerderij van Jan Schipper vervoerd, hier trokken Tobs en Pieter hun springenpakken uit en deelden sigaretten en chocolade uit. Tegen de ochtend werden Tobias en Pieter ondergebracht bij Simon Laan B14a in Spanbroek. Hier vandaan verzond Pieter zijn eerste telegram:
DRAUGHTS VIA PLYM STOP SAFE LANDING ALL MJEE IS OK STOP BALDER SHOT TWO MONTHS AGO STOP LOVE EVA END
The flight over the Northsea was rough and Fl/Lt Rothwell had a lot of trouble keeping the aircraft on the right course as it made its way from the UK to the Netherlands. In his mind he wondered if the dropping would take place. Just as the Stirling LK-200 crossed over Enkhuizen the storm subsided. Rothwell decided it was safe to carry out their mission. Down on the drop-site lights were burning and someone made a circle with a torch, this was meant to be the letter ‘O'.
The aircraft passed over de dropping field once and the two agents, their containers and packages were dropped safely. After the agents landed they provided the password to the reception crew 'The warehouse is green'. Jaap Schipper who was the first who approached them and shook their hands. Both agents were then taken to a safe-house owned by Mr. Simon Laan at Spanbroek. It was from this location that Pieter de Vos sent his first telegram to England: "Safe landing, all MJEE (material?) ok. Balder was shot 2 months ago. Love for Eva".
Jaap Balder was medewerker van een pilotenlijn en lid van Groep 2000, Tobias kende hem omdat hij aan dezelfde pilotenlijn had meegewerkt. MJEE is een niet te ontcijferen woord, het zou iets met materiaal te maken kunnen hebben. Veel telegrammen kwamen door allerlei oorzaken verminkt binnen en dan moest SOE Dutch Section proberen om er weer iets leesbaars van te maken.
Jaap Balder was member of a pilot-escapeline and a member of the resistance group '2000'. Tobias knew him very well and had often helped him in the past by finding place to hide Jews, or transporting downed airman back to England.
Why did Tobias mention Jaap Balder, who in England was interested in this Dutch resistance man?
Met de Stirling van F/Lt. Rothwell, de LK200 NF-J, liep het echter minder goed af. Vlak voordat zij tussen Texel en Vlieland naar de Noorzee zouden vliegen raakte het toestel waarschijnlijk de staalkabel van een losgeslagen versperringsballon en stortte brandend in de buurt van de Cocksdorp op Texel neer, drie van de zes bemanningsleden kwamen hierbij om het leven:
The Stirling of Fl/Lt Rothwell never returned to England, near the island Texel it hit the stealcable of a barrage balloon that was ripped off its anckers. The burning aircraft crashed near the village Cocksdorp on the island Texel killing three of its crew. The other three were captured and transported to a POW camp in Germany where they stayed for the duration of the war. Below are the airmen who died in the crash:
* Thomas Roger Court, Flying Officer, 132022, Royal Airforce Volunteer Reserve, Air Bomber. Died on Saturday 9th September 1944. Son of Thomas Court and of Emily Court of Moss Side, Manchester. Awarded the DFC. Buried on Texel (Den Burg) Cemetry, Noord-Holland, The Netherlands, Plot K, Row 7, grave 163.
* John Hulme, Flying Oficer, 145202, Royal Airforce Volunteer Reserve, Wireless Operator/Air Gunner. Died Saturday 9th September 1944. Buried on Texel (Den Burg) Cemetry, Noord-Holland, The Netherlands, Plot K, Row 7, grave 162.
* William George Evans Walton, Flying Officer, 522111, Royal Airforce. Air Gunner. Died on Saturday 9th September 1944. Age 32. Husband of Ethel Ruth Ina Walton of Arlesey. Awarded the DFC and BEM. Buried on Texel (Den Burg) Cemetry, Noord-Holland, The Netherlands, Plot K, Row 7, grave 161.
Rothwell, Willmot and McKitpatrick zaten voor de rest van de oorlog achter het prikkeldraad van een krijgsgevangenen kamp in Duitsland. Ver na de oorlog belde Rothwell Pieter de Vos eens op vanuit Australie, hij had alleen even het tijdsverschil vergeten en dat het hier midden in de nacht was.
The Stirling of Fl/Lt Rothwell never returned to England, near the island Texel it hit the stealcable of a barrage balloon that was ripped off its anckers. The burning aircraft crashed near the village Cocksdorp on the island Texel killing three of its crew. The other three were captured and transported to a POW camp in Germany where they stayed for the duration of the war. Below are the airmen who died in the crash:
* Thomas Roger Court, Flying Officer, 132022, Royal Airforce Volunteer Reserve, Air Bomber. Died on Saturday 9th September 1944. Son of Thomas Court and of Emily Court of Moss Side, Manchester. Awarded the DFC. Buried on Texel (Den Burg) Cemetry, Noord-Holland, The Netherlands, Plot K, Row 7, grave 163.
* John Hulme, Flying Oficer, 145202, Royal Airforce Volunteer Reserve, Wireless Operator/Air Gunner. Died Saturday 9th September 1944. Buried on Texel (Den Burg) Cemetry, Noord-Holland, The Netherlands, Plot K, Row 7, grave 162.
* William George Evans Walton, Flying Officer, 522111, Royal Airforce. Air Gunner. Died on Saturday 9th September 1944. Age 32. Husband of Ethel Ruth Ina Walton of Arlesey. Awarded the DFC and BEM. Buried on Texel (Den Burg) Cemetry, Noord-Holland, The Netherlands, Plot K, Row 7, grave 161.
Rothwell, Willmot and McKitpatrick zaten voor de rest van de oorlog achter het prikkeldraad van een krijgsgevangenen kamp in Duitsland. Ver na de oorlog belde Rothwell Pieter de Vos eens op vanuit Australie, hij had alleen even het tijdsverschil vergeten en dat het hier midden in de nacht was.
Droppingsveld "Mandrill" H-84.
Tobias en Pieter waren gedropt op het droppingsveld "Mandrill" gelegen aan de Grote Zomerdijk in Spanbroek op het land van Jan Schipper. Hij was al betrokken bij het verzet, hij bracht onderduikers op diverse boerderijen in West-Friesland onder. Jan Schipper was een uiterst voorzichtig man, hij deed het werk wat hij moest doen, maar woonde nooit vergaderingen van het verzet bij. Hij was als de dood voor een overval door de Duitsers. Tegen zijn medewerkers zei hij: "Als ik gepakt wordt, maak dan dat je wegkomt". Hij had zich voorgenomen nooit een woord los te laten, maar blijkbaar kende hij zichzelf goed genoeg om een dergelijke uitspraak te doen. Jan deed dit werk samen met zijn neven Piet Schipper en Hil Schipper die verderop aan de Grote Zomerdijk woonden. Op een gegeven moment besefte men dat zij behoefte hadden aan wapens om zichzelf en mogelijke onderduikers tegen de bezetter te kunnen beschermen. Via de illegale krant Vrij Nederland (Jook Logger uit Purmerend) werd contact gemaakt met een agent uit Londen van het Bureau Inlichtingen, FRANS 6, of Kouwenhove (Frans Dijckmeester).
Tobias and Pieter were dropped on a dropzone called 'Mandrill" which was situated on the land behind the farm of Jan Schipper in Spanbroek north of Amsterdam. He and his cousins Piet and Hil were members of the Dutch resistance. They needed weapons to protect themselves and the the people they had in hiding from the Germans. Through people from the underground newspaper 'Vrij Nederland' Hil Schipper was able to contact a SIS (Secret Intelligence Service, or MI-6) agent from London who worked for Bureau Inlichtingen (A Dutch inelligence service located in London) and who was called Frans-6, or Kouwenhove. In fact this was SIS/BI agent Frans Dijckmeester who was working in Amsterdam with the head of the Orde Dienst, Mr. Six. That is why he got the alias Frans-Six. Dijckmeester was parachuted into Holland in the night of June 6th 1944. His mission was to bundle all different resistance organisations into one: The Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten (NBS) or Dutch Forces of the Interior. The Dutch Intelligence Bureau in London (BI) was closely linked to the Orde Dienst, or OD, which was a Dutch resistance organisation who's members were mostly military officers. This is why Dijckmeester contacted Jan Pieter Six, head of the Orde Dienst.
Hil Schipper over Frans: "Toen Frans voor de eerste maal in Augustus 1944 in Spanbroek kwam, was ik thuis. Frans wil ik kenschetsen als een uitmuntend illegaal werker. Men zou hem geen cent geven, maar wij begrepen onmiddellijk, dat hij meer in zijn mars had. Hij hield zich van de domme, maar wist zijn weetje, een pracht kerel!" "Toen hem zowel de mensen waarmee hij werkte hier en in de gehele omgeving en de illegale sfeer hem blijkbaar goed bevielen, vroeg hij of wij bereid waren om te fungeren als aanloopadres voor parachutisten. Hij nam de juiste plek op en seinde deze door naar Londen en gaf ons de juiste code, terwijl hij mij onder geheimhouding zijn correspondentie adres gaf om te melden wanneer er iets bijzonders zou gebeuren. Weer later kwam hij vragen of het niet mogelijk was om hier wat spullen die eventueel uit de lucht zouden komen vallen te verzamelen en hiervoor 15 à 20 man te leveren." Aldus werd overeengekomen. Meer inlichtingen verstrekte Frans niet.
Hil Schipper tells about Frans6: "When Frans came to Spanbroek I was at home and I noticed he was a fine man to help the resistance. He looked like a fool, but that was just an act. He was a good observer and a great guy. He liked what he saw here in Spanbroek and asked if we would be willing to collect some stuff that would 'fall from the sky'. For such an operation we would need 15 or 20 men to act as a reception committee, it would also be possible that we would take care of a few para's which would be dropped too? He made notes about the dropzone and would transmit them to London. This is all he told us ".
The SIS/MI-6 agent Frans Dijckmeester transmitted the information about dropping field Mandrill to London, it's location, the BBC code sentence for the field and the signal letter, which had to be signalled to the aircraft. The RAF would carry out a recce to check if it was safe for their aircraft to carry out a dropping.
Een paar dagen later, omstreeks 6 september kwamen vier personen, waaronder KO BRASSER (Jan Brasser) uit de Zaan en Wim Kok die gestuurd waren door Frans hier aan. Zij kwamen droppen. De code kwam echter niet door. Toch gingen zij naar het terrein, resultaat natuurlijk nul. De volgende morgen vertrokken zij weer vroeg uit Spanbroek, maar hadden in vijf minuten aan Hil Schipper uitgelegd wat de bedoeling was van het droppen en wat hij moest doen. Zij vertelden HIL dat hij de letter O moest seinen, dat dit in morse code diende te gebeuren vertelden zij er niet bij.
Hil Schipper continues: "A couple of days later, around the 6th of September, four men arrived in Spanbroek among them Ko Brasser and Wim Kok who were told by agent Frans Dijckmeester to contact us. The told us a dropping would soon take place, but no code sentence was received on the radio through the Dutch service of the BBC (the weather was too bad for the aircraft to carry out this mission). So no dropping took place. The next day they left Spanbroek after informing Hil Schipper in 5 minutes how a reception committee should act. They had to place lights in the field on the pinpoint in a certain order to indicated the direction of the wind. The plane had to drop against the wind so the parachutes would open in time. They also had to signal the letter O, but Ko Brasser and Wim Kok didn't tell them this had to be done in morse code.
Hil Schipper: " 's Avonds op 8 september kwam de code weer door "Jeane's zuster is gestorven" . Met mijn neef Jan Schipper, op wiens terreinen het afwerpterrein MANDRILL lag en die zich later geheel als terreincommandant van MANDRILL inzette, ging ik op pad. Zeven mensen werden over het terrein uitgezet, hier was ook een meisje bij: Afra Schipper, een nicht van Hil. Toen wij ze hadden uitgezet, gingen wij naar huis. Om kwart over twee bulderde het vliegtuig over, het wierp 17 containers (volgens Hil 17, maar op de vrachtbrief staan 12 containers en vier pakketten) en vier pakketten af samen met twee agenten namelijk TOBE BIALLOSTERSKI en BRAM (Pieter de Vos). Onmiddelijk daarna was het noodweer, een enorme onweersbui en veel regen. Al het materiaal werd op een hoop gebracht en onder stro verstopt. Hans en Bram gingen met mij mee naar mijn ouderlijke woning aan de Zomerdijk C-3. In de vroege ochtenduren werden zij overgebracht naar de woning van mijn zwager Simon P. Laan, B-14a te Spanbroek. In de vroege morgen stapte ik op de trein, die toen nog met grote stagnatie en onzekerheid liep, we hadden namelijk net Dolle Dinsdag achter de rug, om naar Utrecht te gaan en het gebeuren te melden op het correspondentie adres van Frans, die ik echter niet thuis trof en niet kon bereiken. Ik liet een schriftelijk bericht achter. Dezelfde avond bereikte ik Spanbroek weer. Intussen had Hans al een radiografisch bericht kunnen zenden naar Londen.
Wij gaven opdracht om de containers en de pakketten, nog onder stro verborgen, in het donker over te brengen naar een klein landschuurtje (een boetje). Toen dat gebeurd was zijn wij samen met nog een paar anderen erop af gegaan en hebben alles uitgepakt. De lege containers gooiden wij in de sloot. Ondertussen ontving Pieter zijn eerste bericht vanuit Londen:
TO DRAUGHTS VIA NIGHT PLYM STOP DELEIGHTED WITH NEWS BECAUSE AIRCRAFT DID NOT COME BACK STOP DID YOU HAVE RECEPTION AND WERE CONTAINERS DROPPED STOP GOOD LUCK END.
On the night of the 8th of September the code sentence did come through: 'Jeane's sister had died' Hil and Jan Schipper on who's land the dropping would take place, installed seven people round the DZ, among them was a girl Afra Schipper, a niece of Hil.
Hil Schipper: "At a quarter past two at night a plane roared low over the field and dropped containers, four packages and two men: Tobe Biallosterski and Bram. Right after the drop a thunderstorm took place with lots of rain. All dropped material was hidden under straw and the two men went along with Hil to his home at C3, Zomerdijk, Spanbroek ".
In the early morning the men were brought over to a cousin of Hil Schipper, Simon Laan who also lived in Spanbroek. From his house Pieter transmitted his first message to London and later on he received his first telegram from the homestation in England: "Delighted with the good news, because the aircraft did not come back. Was a reception committee present and were all containers dropped? Good luck".
Daags daarna, zondag 10 september kwam, terwijl ik naar de kerk was, de RVV afdeling Zaandam op bezoek. Mijn broer Piet was thuis. De heren presenteerden onmiddellijk een pistool aan mijn broer, die zich door dat gebaar niet liet intimideren en zij eisten de wapens op. Geen succes, zij moesten onverrichter zaken terug. Toen ik thuis kwam trof ik Frans in gesprek met Hans en Ko Brasser (Jan Brasser) aan. De wapenzending was bestemd voor de RVV Zaandam. Hans en Bram werden door Frans uitgenodigd om naar Amsterdam te gaan. Ik was zeer ontstemd, omdat ik (de RVV onvoldoende kende) door inlichtingen juist niet sympathiek stond tegenover de RVV, omdat ik daarin (vooral in de Zaan) een zeker Communistisch gevaar zag. Wij hebben toen hevig gedebatteerd. Onmiddellijk heb ik geweigerd nog een zending te ontvangen, wanneer voor een bepaalde groep werd gedropt. Deze zendingen wapens zouden wij afleveren aan de RVV wanneer:
a) ons garantie gegeven zou worden dat er niet alleen voor de RVV gedropt zou worden.
b) ons een twintigtal wapens zou worden afgestaan ter beveiliging van het illegale centrum
(ouderlijk huis van Hil Schipper).
Hil Schipper: "On September 10th a delegation of the RVV, district Zaandam (town in North-Holland), came to visit us. They right away showed us a pistol and demanded that we would hand over all the weapons that were dropped a few nights before. No way, my brother Piet told them and they had to return home empty handed. After a while they returned in the company of agent Frans Dijckmeester and he told us that the weapons were indeed meant for the RVV (Raad Van Verzet, a resistance organisation) in Zaandam. In the meantime Frans Dijckmeester asked Hans (Tobias Biallosterki) and Bram (Pieter de Vos) to come to Amsterdam. I told Frans they we were willing to receive more weapons, if they would be distributed to all resistance organisations and not just to the RVV and that we would get 20 weapons to defend our selfs and the dropzone".
Tot drie maal toe hadden wij bericht ontvangen dat de Gestapo onderweg was naar de Zomerdijk. Hun plannen werden echter in de war gestuurd door Dolle Dinsdag. Bram en Hans waren niet erg blij met de uitnodiging voor Amsterdam. Zij gingen echter ter wille van het algemeen belang".
Tobias and Pieter were not happy to have to go to Amsterdam, but they went for the greater good.
In een ander stuk dat Hil op 9 juni 1945 met de hand geschreven heeft staat het volgende te lezen: "Onze springers, Hans de leider, met zijn wireless-operator Bram, vertrokken een paar dagen later naar Amsterdam onder de veilige begeleiding van 'GERARD' (Barend Mes uit Hoogkarspel, KP) met enkele van zijn kornuiten: TED (Taede Laagland uit Hoogkarspel), JOEP (C. Rieter uit Bovenkarspel) en STEEF (S. Meier uit Bovenkarspel) echter niet zonder de afspraak een stevig contact te zullen onderhouden. (Informatie over deze groep is verkregen van Eric Langenberg, USA)
Hil wrote on the June 9th, 1945:" Our para's, Hans (Tobias) being the leader and Bram (Pieter) his WT Operator left after a few days for Amsterdam. They were accompanied by a few guards among them Barend Mes, aka Gerard and three others. Tobias and Hil promised each other to stay in touch on a regular basis".
Voordat Tobias vertrok had hij met Hil schipper afgesproken contact te zullen houden. Dit contact bestond uit een koeriersdienst van Amsterdam naar Midden-Beemster en van Spanbroek naar Midden-Beemster. Zowel Tobias als Hil gebruikten koeriers om berichten uit te wisselen. Hil had al één opdracht binnen: meer droppingsvelden zien te vinden.
Tobias and Hil set up a courierline to keep in touch. Messages from Tobias were taken by girls on bikes to a place called Midden-Beemster and from there an other girl would transport the message to Hil in Spanbroek. Hil worked the other way around to send messages to Tobias. Hil had already received one request from Tobias: to find more dropping fields in North-Holland.
Tobias en Pieter werden op hun contactadres afgeleverd, de woning van Dr. C.H. Felix, Singel 150, een woning genaamd 'De Rommelpot' in Amsterdam. Dr. Felix stond in verbinding met FREEK (Gerben Wagenaar) van de Raad van Verzet, de RVV. Het onderkomen bij Dr. Felix was slechts van tijdelijke aard, de koerierster van Wagenaar, JOKE, was al op zoek naar een veilig onderkomen voor beiden. Wanneer Pieter en Tobias precies in Amsterdam aan komen is niet duidelijk. Hil Schipper schrijft dat zij enkele dagen na hun dropping zijn vertrokken, maar volgens Eddie de Roever zouden zij meteen de volgende dag op weg zijn gegaan.
Tobias and Pieter were taken to a contact address, the house of Doctor C.H. Felix, Singel 150 in Amsterdam. His house carried the name 'De Rommelpot' but they didn't stay there for long. Dr. Felix worked for the resistance group of Gerben Wagenaar, aka Freek and Wagenaar's assistent Joke was already looking for a permanent place for them to stay.
Pieter woont sinds woensdag 13 september bij Dr. Henk Veeneklaas aan de Stationskade en heeft vier adressen ter beschikking om verbinding met Londen te maken, om uitpeiling te voorkomen moesten de marconisten veelvuldig van zendadres wisselen. Via Joke had Pieter ook een eigen koerierster gekregen: LALOE (Louise de Vries). Zij pendelde heen en weer tussen Tobias en Pieter met ontvangen en te verzenden telegrammen. Pieter laat zich niet op straat zien, hij gaat alleen naar buiten om naar zijn zendadres te gaan. Veeneklaas die nauwelijks bij het verzet betrokken was begrijp eerst niet hoe alles functioneert, maar na een aantal dagen krijgt hij het door, Tobias is de organisator en Pieter is voor de verbinding met Londen. Veeneklaas heeft een hele hoge dunk van Pieter, Brammetje zoals hij hem noemt, hij is slim en heeft een goed gevoel voor veiligheid. Tobias komt er bij hem iets minder gunstig vanaf, Tobias mengt zich vaak in gesprekken waar hij geen verstand van heeft, maar wil toch meepraten. Pieter is ook niet helemaal tevreden over Tobias, tijdens de opleiding van Tobias was al gebleken dat hij moeite heeft met veiligheid, niet alleen zijn eigen veiligheid, maar ook die van zijn medewerkers. Zo kent GERDA (Gerda Meijer), ook een koerierster van Tobias) alle zendadressen en ook de veiligheid op het bureau van Tobias liet te wensen over. Pieter had echter geen zin in ruzie met Tobias en hij liet het maar zo totdat Paul Polak (DOUWE) op 3 oktober arriveerde.
Pieter moved out from the house of Dr. Felix and stays since September 13th with Dr. Veeneklaas at the Stationskade in Amsterdam and he has four different addresses where he can transmit to London. He can't transmit from the same address all the time, in that way he would be an easy catch for the Sicherheitsdienst using radio Direction Finding equipment. Pieter has his own courier: Lalou de Vries. She moves up and down between Tobias and Pieter. Pieter only leaves the house of Dr. Veeneklaas to do a transmission in one of the four houses. After a few days Veeneklaas begins to understand how everything works: Tobias is the organiser and Pieter, Veeneklaas calls him Brammetje, is his WT-operator. Pieter isn't very happy about the way Tobias operates, he doesn't mind security very much. For instance Gerda Meijer, Tobias' courier, knows all four transmitter locations. Security measures at Tobias's his office are also very weak, lots of people are coming and going all the time. Pieter didn't want to argue with Tobias and he leaves things like they are until Paul Polak arrives as second WT operator in October.
Op donderdag 14 september meldt de zender Draughts zich weer in Londen met het onderstaande telegram. QSE ONE aan het begin van het telegram moet waarschijnlijk zijn QSA ONE, een zeer slechte ontvangst. WIN is Winifred Thomas van SOE Dutch Section en LOVE FOR DENMARK is natuurlijk een groet aan Eva, de vrouw van Tobias. Dit telegram krijgt in Londen serienummer B 1304/57. Dit telegram is versleuteld met de code van Tobias.
FROM DRAUGHTS VIA PLYM STOP HERE AMSTERDAM QSE ONE (1) STOP SEND TO MANDRILL STENS AND PISTOLS THIS WEEK WITH MESSAGE YOU ACDIK NOW STOP CHEERIO WIN LOVE FOR DENMARK SORRY FOR CREW CONTAINERS SEND TO ZAANSTREEK BALDER SHOT TWO MONTHS AGO END
On Thursday september 14th outstation Draughts in Amsterdam sends a message (1) to their homestation in England. Letting the homestation know that the reception of their transmissions is poor. London must drop pistols and Stenguns on field Mandrill with the code sentence YOU ACDIK NOW. Tobias sends love to Eva, his newly wedded wife, he is sorry for what happened to the crew of the aircraft who dropped him. The dropped containers are send to the Zaanstreek (area around the city of Zaandam) and he repeats that Mr. Jaap Balder was shot two months ago. Tobias also says hello to Win, probably Winifred Thomas of SOE Dutch Section.
TO DRAUGHTS VIA NIGHT PLYM STOP GOOD WORK DELIGHTED MATERIAL WAS RECEIVED SAFELY STOP WILL REPEAT OPERATION SOONEST WITH MESSAGE FOR HANS STOP DELIVERY OF MATERIAL AMSTERDAM AREA WILL BE DIFFICULT BUT WILL DO WHAT WE CAN STOP TANKS INFORMATION V ONE IF YOU HAVE ANY FURTHER INFORMATION OR CAN DISLOCATE TRANSPORT WILL BE APPRCIATED STOP
London informs Tobias that they are delighted to hear that all dropped material was receive safely. London will repeat this dropping operation as soon as possible and will inform Tobias when this will happen. London realises that it will be difficult for Tobias to get the dropped material into Amsterdam, but London will do what it can to help him. London thanks Tobias for giving information about V-1 rockets, London would very much appreciate if he has more information, for instance about the transportation of these rockets to their launching sites.
Blijkbaar heeft Tobias in het telegram, waarvan de inhoud niet bekend, is informatie over V-1 raketten verstuurd. Volgens Londen is het dus een groot probleem om wapens en ander materiaal de stad in te krijgen. Zij zeggen het uiterste te zullen doen om te helpen, maar het komt er op neer dat men ter plekke iets moet gaan verzinnen om het materiaal Amsterdam in te krijgen. Dit telegram is overigens via de nacht uitzendingen van SOE verzonden. Op deze manier werden doorlopend telegrammen de ether ingestuurd. Elk telegram werd vooraf gegaan door een drie cijferige code. Elke agent en elk marconist had zo'n nummer code. De marconist hoefde alleen die boodschappen te noteren die voor hem of zijn agent bestemd waren. Het nadeel was wel dat men de hele uitzend periode uit moest zitten om niet per ongeluk aan het einde van de uitzending als nog een boodschap te missen. Overdag werden er ook telegrammen verstuurd en ontvangen, hierdoor kregen de marconisten weinig rust, zeker in dit stadium van de oorlog.
In telegram B 1308/59, of which the content is unknown, Tobias probably mentions something about V-1 rockets. Getting the dropped weapons into Amsterdam seems to be a major problem and London advises Tobias to think for himself to find a way to get the weapons into the city. Incoming telegrams from London were usually transmitted during the night. These transmissions carried messages for several agents in several countries. Using a so called prefix, a three digit number, the WT operators knew which message was for him or for his organiser. The downside of this system was however that WT operators had to listen for a long period of time if there was a message for them or for their organisers. Messages from London were also sent during day-time hours, so the WT operators got very little rest, specially at this stage of the war with so many agents active in the occupied countries.
Er wordt die dag nog een telegram van Draughts naar Londen gestuurd, deze krijgt bij ontvangst serienummer B 1308/59, maar daar is de tekst niet van bekend.
Also on September 14th an other message is send to London, which was marked with number B 1308/59, it's content however is unknown.
Tevens verstuurd Pieter nog een telegram in zijn eigen code en hierin geeft Pieter aan wat de sterkte van de ontvangst is. In feite wil Pieter met dit eerste telegram zeggen dat Londen voor hem moet luisteren op de dagen dat er geen uitzending gepland is volgens het schema Plym om 12 uur 's middags, tenzij hij een andere afspraak met het Homestation in Londen heeft gemaakt. De sterkte van het Homestation in Engeland is QSA 5, dat wil zeggen een heel goede ontvangst. Waarom Pieter afsluit met het cijfer 3 is niet bekend, deze manier van afsluiten is in meer telegrammen aanwezig.
FROM BACKGAMMON VIA PLYM STOP NR ONE (1) STOP RECEIVED YOUR NUMBER ONE SATURDAY NIGHT AND ALL NIGHTS RUNNING QSA FIVE STOP CARRY ON WHEN YOU DONT GET ME I WILL GET YOU STOP FOR OPEN DAYS ALWAYS LISTEN AT TWELVE HUNDRED UNLESS I ARRANGE DIFFERENT STOP THREE
Pieter also sends a telegram in his own code, letting London know to listen for him according to radioplan Plym every day at 12.00 hrs, unless he made other arrangements. He receives London's signal now QSA FIVE, which means very good. He closes his telegram with THREE. No idea what that means, but this happens more often.
Londen bevestigt de vraag van Pieter vrijwel meteen. Verder verstuurd Londen nog twee telegrammen die dag voor Tobias in zijn eigen code, Pieter kan deze telegrammen niet decoderen omdat hij daar de sleutel niet voor heeft. Omgekeerd is echter ook het geval, Tobias kan de telegrammen aan Pieter niet ontcijferen.
London answers Pieter's question at once and also sends two telegrams meant for Tobias. Pieter can't decode Tobias's messages and Tobias can't decode Pieter's telegrams.
TO BACKGAMMON VIA NIGHT PLYM STOP GLAD YOU NOW RECEIVE US OK GOOD WORK STOP AFTER FRIDAY WE WILL LISTEN ON OPEN DAYS AT THIRTEEN REPEAT THIRTEEN GMT TRUST THIS OK BY YOU STOP THREE CHEERS FOR VICTORY STOP
London informs Pieter that they are glad that he is receiving their signal so well and praise him for doing a good job. After Friday September 15th London will listen for Pieter on 'open days' at 13.00 hrs GMT. They trust that this is ok by Pieter. They send him 3 cheers for victory.
What are 'open days', days without traffic?
Op vrijdag 15 september is er opnieuw contact tussen Amsterdam en Londen. Pieter (BRAM) heeft die nacht niet kunnen luisteren en Tobias verstuurd de volgende dag meteen een bericht daarover. Verder geeft Tobias aan dat er tussen negen in de ochtend en vier 's middags geen trams rijden en dat de hele stad in die periode zonder electriciteit zit. Winny Thomas wordt weer gegroet, zij is naast Barend Olink de eerste die de telegrammen te zien krijgt, haar SOE code is namelijk N/WT.1. De code van Olink is N/WT, hij is binnen N-Section verantwoordelijk voor het radio verkeer tussen Londen en de marconisten en agenten in Nederland. Tobias vraagt om een omvormer, waarschijnlijk voor Pieter, sigaretten, electriciteitsdraad en fietsbanden. Hierbij vergeet hij echter de maat op te geven.
Pieter de Vos stuurt hier in zijn eigen code nog een bericht achteraan, de kopie van dit telegram is niet compleet, maar dit is nog leesbaar.
FROM DRAUGHTS VIA PLYM STOP BRAM DID NOT LISTEN LAST NIGHT STOP NO TRAMS HERE BETWEEN NINE O CLOCK TIL FOUR AND NO ELECTRICITY STOP KEEP SMILING WINNY STOP SEND TWO VIBRATORS STRIPWIRE CIGARETTES AND BYC TIRES LOVE BARNET END
Tobias informs London that Bram (Pieter) was not able to listen to the broadcasts last night, He also informs London that there is no public transport between 09.00 and 16.00 hrs and during that same time frame there is no electricity in Amsterdam. He advises Winifred Thomas to keep smiling. He asks London to send him two vibrators for Peter's WT set, stripwire and bicycle tyres. he also sends his love to his wife Eva who lives in Barnet, London. Tobias forgets to mention the size of the bicycle tires. It is still not clear ho Winifred Thomas is. Is she working for SOE's N-Section or for Dutch BBO in London.
FROM BACKGAMMON VIA PLYM STOP ... LISTEN PLEASE REPEAT LAST NIGHT TRANSMISSION STOP THINGS ... ARRANGED NOW START FULL WORKING END
Pieter de Vos asks London to repeat his messages from last night. Things have been properly arranged now and he is able to start doing his work at full speed.
In het laatste telegram is te lezen wat waarschijnlijk opnieuw door Londen is verstuurd. Ook in dit telegram weer een persoonlijke boodschap voor Tobias, Eva doet hem de groeten. Men wil proberen om op Mandrill een wapendropping te doen en dan de wapens te droppen die Hil Schipper en zijn mannen nodig hebben om zich te kunnen verdedigen. Men moet vanaf zaterdag 16 september naar de BBC luisteren of de volgende code zin uitgezonden wordt: "Scheveningse bosjes". Deze boodschap wordt twee keer uitgezonden, eerst in de loop van de middag en als de dropping werkelijk doorgaat wordt deze tijdens de avonduitzending nog een keer herhaald.
TO DRAUGHTS VIA NIGHT PLYM STOP THANKS FOR INFORMATION STOP TRYING MANDRILL WITH YOUR ADDITIONAL ... EMENTS AS FROM SATURDAY LISTEN TO BBC MESSAGE STOP WARN RESISTANCE GROUPS TO BE EXTRA CAREFUL AGAINST PENETRATION UNDERSTAND THOUSAND SICHERHEITS POLIZIE ARRIVING THE HAGUE AREA STOP BARNET ... LOVE END
London informs Tobias that the RAF will try to drop an other load on field Mandrill as from Saturday night. The ground crew has the listen to the BBC where the code sentence will be broadcast if the dropping will take place. Tobias must pass on a warning from London to the resistance groups that they must be careful not to be penetrated by the Germans, because London heard that a 1000 Sicherheitsdienst Polizei will soon arrive in the The Hague area. Eva sends her love to Tobias.
Volgens Gerard Lips, een van de leden van het receptie comité op Mandrill verschijnt het vliegtuig op zondagavond 17 september om half elf en de containers komen terecht op het land van S. Boers. Als blijk van waardering voor hun werk krijgen de mensen van de grondploeg elk tien sigaretten.
According to Gerard Lips of the ground crew the airplane arrived over the field on Sunday September 17th at 22.30 hrs. The containers landed on the field of farmer S. Boers. Each member of the ground crew receives10 cigarettes for their help.
Gerardus Johannes Marie Lips, geboren 4-7-1923 te Haarlem, overleden 21-10-2004 te Haarlem. Was boekhouder en trouwde te Spanbroek op 8-6-1950 met Agatha Afra Pronk. Hij was bij Jan Schipper op de boerderij Mandrill ondergedoken.
Zaterdag 16 september, geen berichten ontvangen of verstuurd/no messages send of received.
Tijdslijn:1e week operatie Draughts.
Zaterdag 9 september 1944.
Klaar maken voor vertrek naar Nederland.
Zondag 10 september 1944.
00.42 uur, vertrek van luchtmacht basis Tempsford.
02.15 uur, aankomst boven droppingsveld Mandrill.
Bezoek van RVV Zaandam aan Spanbroek.
Maandag 11 september 1944.
onbekend
Dinsdag 12 september 1944.
onbekend
Woensdag 13 september 1944.
Pieter de Vos gaat bij Dr. Henk Veeneklaas wonen.
Donderdag 14 september 1944.
Eerste telegrammen vanuit Amsterdam verzonden.
Vrijdag 15 september 1994.
Telegrammen verstuurd en ontvangen.
Zaterdag 16 september 1944.
Voor zover bekend geen telegrammen verstuurd of ontvangen.
Foto's van genoemde personen/pictures of mentioned persons.
Vervolg /Continue.
Inhoudsopgave/Table of content.
Bronnen/Sources: Eddy de Roever 'Londen roept Amsterdam' / NIOD Amsterdam / Huub van Sabben / Weggum / Schipper archief.
Dutch: w.mugge@home.nl
English: suzannesiebert@mac.com
Tobias en Pieter waren gedropt op het droppingsveld "Mandrill" gelegen aan de Grote Zomerdijk in Spanbroek op het land van Jan Schipper. Hij was al betrokken bij het verzet, hij bracht onderduikers op diverse boerderijen in West-Friesland onder. Jan Schipper was een uiterst voorzichtig man, hij deed het werk wat hij moest doen, maar woonde nooit vergaderingen van het verzet bij. Hij was als de dood voor een overval door de Duitsers. Tegen zijn medewerkers zei hij: "Als ik gepakt wordt, maak dan dat je wegkomt". Hij had zich voorgenomen nooit een woord los te laten, maar blijkbaar kende hij zichzelf goed genoeg om een dergelijke uitspraak te doen. Jan deed dit werk samen met zijn neven Piet Schipper en Hil Schipper die verderop aan de Grote Zomerdijk woonden. Op een gegeven moment besefte men dat zij behoefte hadden aan wapens om zichzelf en mogelijke onderduikers tegen de bezetter te kunnen beschermen. Via de illegale krant Vrij Nederland (Jook Logger uit Purmerend) werd contact gemaakt met een agent uit Londen van het Bureau Inlichtingen, FRANS 6, of Kouwenhove (Frans Dijckmeester).
Tobias and Pieter were dropped on a dropzone called 'Mandrill" which was situated on the land behind the farm of Jan Schipper in Spanbroek north of Amsterdam. He and his cousins Piet and Hil were members of the Dutch resistance. They needed weapons to protect themselves and the the people they had in hiding from the Germans. Through people from the underground newspaper 'Vrij Nederland' Hil Schipper was able to contact a SIS (Secret Intelligence Service, or MI-6) agent from London who worked for Bureau Inlichtingen (A Dutch inelligence service located in London) and who was called Frans-6, or Kouwenhove. In fact this was SIS/BI agent Frans Dijckmeester who was working in Amsterdam with the head of the Orde Dienst, Mr. Six. That is why he got the alias Frans-Six. Dijckmeester was parachuted into Holland in the night of June 6th 1944. His mission was to bundle all different resistance organisations into one: The Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten (NBS) or Dutch Forces of the Interior. The Dutch Intelligence Bureau in London (BI) was closely linked to the Orde Dienst, or OD, which was a Dutch resistance organisation who's members were mostly military officers. This is why Dijckmeester contacted Jan Pieter Six, head of the Orde Dienst.
Hil Schipper over Frans: "Toen Frans voor de eerste maal in Augustus 1944 in Spanbroek kwam, was ik thuis. Frans wil ik kenschetsen als een uitmuntend illegaal werker. Men zou hem geen cent geven, maar wij begrepen onmiddellijk, dat hij meer in zijn mars had. Hij hield zich van de domme, maar wist zijn weetje, een pracht kerel!" "Toen hem zowel de mensen waarmee hij werkte hier en in de gehele omgeving en de illegale sfeer hem blijkbaar goed bevielen, vroeg hij of wij bereid waren om te fungeren als aanloopadres voor parachutisten. Hij nam de juiste plek op en seinde deze door naar Londen en gaf ons de juiste code, terwijl hij mij onder geheimhouding zijn correspondentie adres gaf om te melden wanneer er iets bijzonders zou gebeuren. Weer later kwam hij vragen of het niet mogelijk was om hier wat spullen die eventueel uit de lucht zouden komen vallen te verzamelen en hiervoor 15 à 20 man te leveren." Aldus werd overeengekomen. Meer inlichtingen verstrekte Frans niet.
Hil Schipper tells about Frans6: "When Frans came to Spanbroek I was at home and I noticed he was a fine man to help the resistance. He looked like a fool, but that was just an act. He was a good observer and a great guy. He liked what he saw here in Spanbroek and asked if we would be willing to collect some stuff that would 'fall from the sky'. For such an operation we would need 15 or 20 men to act as a reception committee, it would also be possible that we would take care of a few para's which would be dropped too? He made notes about the dropzone and would transmit them to London. This is all he told us ".
The SIS/MI-6 agent Frans Dijckmeester transmitted the information about dropping field Mandrill to London, it's location, the BBC code sentence for the field and the signal letter, which had to be signalled to the aircraft. The RAF would carry out a recce to check if it was safe for their aircraft to carry out a dropping.
Een paar dagen later, omstreeks 6 september kwamen vier personen, waaronder KO BRASSER (Jan Brasser) uit de Zaan en Wim Kok die gestuurd waren door Frans hier aan. Zij kwamen droppen. De code kwam echter niet door. Toch gingen zij naar het terrein, resultaat natuurlijk nul. De volgende morgen vertrokken zij weer vroeg uit Spanbroek, maar hadden in vijf minuten aan Hil Schipper uitgelegd wat de bedoeling was van het droppen en wat hij moest doen. Zij vertelden HIL dat hij de letter O moest seinen, dat dit in morse code diende te gebeuren vertelden zij er niet bij.
Hil Schipper continues: "A couple of days later, around the 6th of September, four men arrived in Spanbroek among them Ko Brasser and Wim Kok who were told by agent Frans Dijckmeester to contact us. The told us a dropping would soon take place, but no code sentence was received on the radio through the Dutch service of the BBC (the weather was too bad for the aircraft to carry out this mission). So no dropping took place. The next day they left Spanbroek after informing Hil Schipper in 5 minutes how a reception committee should act. They had to place lights in the field on the pinpoint in a certain order to indicated the direction of the wind. The plane had to drop against the wind so the parachutes would open in time. They also had to signal the letter O, but Ko Brasser and Wim Kok didn't tell them this had to be done in morse code.
Hil Schipper: " 's Avonds op 8 september kwam de code weer door "Jeane's zuster is gestorven" . Met mijn neef Jan Schipper, op wiens terreinen het afwerpterrein MANDRILL lag en die zich later geheel als terreincommandant van MANDRILL inzette, ging ik op pad. Zeven mensen werden over het terrein uitgezet, hier was ook een meisje bij: Afra Schipper, een nicht van Hil. Toen wij ze hadden uitgezet, gingen wij naar huis. Om kwart over twee bulderde het vliegtuig over, het wierp 17 containers (volgens Hil 17, maar op de vrachtbrief staan 12 containers en vier pakketten) en vier pakketten af samen met twee agenten namelijk TOBE BIALLOSTERSKI en BRAM (Pieter de Vos). Onmiddelijk daarna was het noodweer, een enorme onweersbui en veel regen. Al het materiaal werd op een hoop gebracht en onder stro verstopt. Hans en Bram gingen met mij mee naar mijn ouderlijke woning aan de Zomerdijk C-3. In de vroege ochtenduren werden zij overgebracht naar de woning van mijn zwager Simon P. Laan, B-14a te Spanbroek. In de vroege morgen stapte ik op de trein, die toen nog met grote stagnatie en onzekerheid liep, we hadden namelijk net Dolle Dinsdag achter de rug, om naar Utrecht te gaan en het gebeuren te melden op het correspondentie adres van Frans, die ik echter niet thuis trof en niet kon bereiken. Ik liet een schriftelijk bericht achter. Dezelfde avond bereikte ik Spanbroek weer. Intussen had Hans al een radiografisch bericht kunnen zenden naar Londen.
Wij gaven opdracht om de containers en de pakketten, nog onder stro verborgen, in het donker over te brengen naar een klein landschuurtje (een boetje). Toen dat gebeurd was zijn wij samen met nog een paar anderen erop af gegaan en hebben alles uitgepakt. De lege containers gooiden wij in de sloot. Ondertussen ontving Pieter zijn eerste bericht vanuit Londen:
TO DRAUGHTS VIA NIGHT PLYM STOP DELEIGHTED WITH NEWS BECAUSE AIRCRAFT DID NOT COME BACK STOP DID YOU HAVE RECEPTION AND WERE CONTAINERS DROPPED STOP GOOD LUCK END.
On the night of the 8th of September the code sentence did come through: 'Jeane's sister had died' Hil and Jan Schipper on who's land the dropping would take place, installed seven people round the DZ, among them was a girl Afra Schipper, a niece of Hil.
Hil Schipper: "At a quarter past two at night a plane roared low over the field and dropped containers, four packages and two men: Tobe Biallosterski and Bram. Right after the drop a thunderstorm took place with lots of rain. All dropped material was hidden under straw and the two men went along with Hil to his home at C3, Zomerdijk, Spanbroek ".
In the early morning the men were brought over to a cousin of Hil Schipper, Simon Laan who also lived in Spanbroek. From his house Pieter transmitted his first message to London and later on he received his first telegram from the homestation in England: "Delighted with the good news, because the aircraft did not come back. Was a reception committee present and were all containers dropped? Good luck".
Daags daarna, zondag 10 september kwam, terwijl ik naar de kerk was, de RVV afdeling Zaandam op bezoek. Mijn broer Piet was thuis. De heren presenteerden onmiddellijk een pistool aan mijn broer, die zich door dat gebaar niet liet intimideren en zij eisten de wapens op. Geen succes, zij moesten onverrichter zaken terug. Toen ik thuis kwam trof ik Frans in gesprek met Hans en Ko Brasser (Jan Brasser) aan. De wapenzending was bestemd voor de RVV Zaandam. Hans en Bram werden door Frans uitgenodigd om naar Amsterdam te gaan. Ik was zeer ontstemd, omdat ik (de RVV onvoldoende kende) door inlichtingen juist niet sympathiek stond tegenover de RVV, omdat ik daarin (vooral in de Zaan) een zeker Communistisch gevaar zag. Wij hebben toen hevig gedebatteerd. Onmiddellijk heb ik geweigerd nog een zending te ontvangen, wanneer voor een bepaalde groep werd gedropt. Deze zendingen wapens zouden wij afleveren aan de RVV wanneer:
a) ons garantie gegeven zou worden dat er niet alleen voor de RVV gedropt zou worden.
b) ons een twintigtal wapens zou worden afgestaan ter beveiliging van het illegale centrum
(ouderlijk huis van Hil Schipper).
Hil Schipper: "On September 10th a delegation of the RVV, district Zaandam (town in North-Holland), came to visit us. They right away showed us a pistol and demanded that we would hand over all the weapons that were dropped a few nights before. No way, my brother Piet told them and they had to return home empty handed. After a while they returned in the company of agent Frans Dijckmeester and he told us that the weapons were indeed meant for the RVV (Raad Van Verzet, a resistance organisation) in Zaandam. In the meantime Frans Dijckmeester asked Hans (Tobias Biallosterki) and Bram (Pieter de Vos) to come to Amsterdam. I told Frans they we were willing to receive more weapons, if they would be distributed to all resistance organisations and not just to the RVV and that we would get 20 weapons to defend our selfs and the dropzone".
Tot drie maal toe hadden wij bericht ontvangen dat de Gestapo onderweg was naar de Zomerdijk. Hun plannen werden echter in de war gestuurd door Dolle Dinsdag. Bram en Hans waren niet erg blij met de uitnodiging voor Amsterdam. Zij gingen echter ter wille van het algemeen belang".
Tobias and Pieter were not happy to have to go to Amsterdam, but they went for the greater good.
In een ander stuk dat Hil op 9 juni 1945 met de hand geschreven heeft staat het volgende te lezen: "Onze springers, Hans de leider, met zijn wireless-operator Bram, vertrokken een paar dagen later naar Amsterdam onder de veilige begeleiding van 'GERARD' (Barend Mes uit Hoogkarspel, KP) met enkele van zijn kornuiten: TED (Taede Laagland uit Hoogkarspel), JOEP (C. Rieter uit Bovenkarspel) en STEEF (S. Meier uit Bovenkarspel) echter niet zonder de afspraak een stevig contact te zullen onderhouden. (Informatie over deze groep is verkregen van Eric Langenberg, USA)
Hil wrote on the June 9th, 1945:" Our para's, Hans (Tobias) being the leader and Bram (Pieter) his WT Operator left after a few days for Amsterdam. They were accompanied by a few guards among them Barend Mes, aka Gerard and three others. Tobias and Hil promised each other to stay in touch on a regular basis".
Voordat Tobias vertrok had hij met Hil schipper afgesproken contact te zullen houden. Dit contact bestond uit een koeriersdienst van Amsterdam naar Midden-Beemster en van Spanbroek naar Midden-Beemster. Zowel Tobias als Hil gebruikten koeriers om berichten uit te wisselen. Hil had al één opdracht binnen: meer droppingsvelden zien te vinden.
Tobias and Hil set up a courierline to keep in touch. Messages from Tobias were taken by girls on bikes to a place called Midden-Beemster and from there an other girl would transport the message to Hil in Spanbroek. Hil worked the other way around to send messages to Tobias. Hil had already received one request from Tobias: to find more dropping fields in North-Holland.
Tobias en Pieter werden op hun contactadres afgeleverd, de woning van Dr. C.H. Felix, Singel 150, een woning genaamd 'De Rommelpot' in Amsterdam. Dr. Felix stond in verbinding met FREEK (Gerben Wagenaar) van de Raad van Verzet, de RVV. Het onderkomen bij Dr. Felix was slechts van tijdelijke aard, de koerierster van Wagenaar, JOKE, was al op zoek naar een veilig onderkomen voor beiden. Wanneer Pieter en Tobias precies in Amsterdam aan komen is niet duidelijk. Hil Schipper schrijft dat zij enkele dagen na hun dropping zijn vertrokken, maar volgens Eddie de Roever zouden zij meteen de volgende dag op weg zijn gegaan.
Tobias and Pieter were taken to a contact address, the house of Doctor C.H. Felix, Singel 150 in Amsterdam. His house carried the name 'De Rommelpot' but they didn't stay there for long. Dr. Felix worked for the resistance group of Gerben Wagenaar, aka Freek and Wagenaar's assistent Joke was already looking for a permanent place for them to stay.
Pieter woont sinds woensdag 13 september bij Dr. Henk Veeneklaas aan de Stationskade en heeft vier adressen ter beschikking om verbinding met Londen te maken, om uitpeiling te voorkomen moesten de marconisten veelvuldig van zendadres wisselen. Via Joke had Pieter ook een eigen koerierster gekregen: LALOE (Louise de Vries). Zij pendelde heen en weer tussen Tobias en Pieter met ontvangen en te verzenden telegrammen. Pieter laat zich niet op straat zien, hij gaat alleen naar buiten om naar zijn zendadres te gaan. Veeneklaas die nauwelijks bij het verzet betrokken was begrijp eerst niet hoe alles functioneert, maar na een aantal dagen krijgt hij het door, Tobias is de organisator en Pieter is voor de verbinding met Londen. Veeneklaas heeft een hele hoge dunk van Pieter, Brammetje zoals hij hem noemt, hij is slim en heeft een goed gevoel voor veiligheid. Tobias komt er bij hem iets minder gunstig vanaf, Tobias mengt zich vaak in gesprekken waar hij geen verstand van heeft, maar wil toch meepraten. Pieter is ook niet helemaal tevreden over Tobias, tijdens de opleiding van Tobias was al gebleken dat hij moeite heeft met veiligheid, niet alleen zijn eigen veiligheid, maar ook die van zijn medewerkers. Zo kent GERDA (Gerda Meijer), ook een koerierster van Tobias) alle zendadressen en ook de veiligheid op het bureau van Tobias liet te wensen over. Pieter had echter geen zin in ruzie met Tobias en hij liet het maar zo totdat Paul Polak (DOUWE) op 3 oktober arriveerde.
Pieter moved out from the house of Dr. Felix and stays since September 13th with Dr. Veeneklaas at the Stationskade in Amsterdam and he has four different addresses where he can transmit to London. He can't transmit from the same address all the time, in that way he would be an easy catch for the Sicherheitsdienst using radio Direction Finding equipment. Pieter has his own courier: Lalou de Vries. She moves up and down between Tobias and Pieter. Pieter only leaves the house of Dr. Veeneklaas to do a transmission in one of the four houses. After a few days Veeneklaas begins to understand how everything works: Tobias is the organiser and Pieter, Veeneklaas calls him Brammetje, is his WT-operator. Pieter isn't very happy about the way Tobias operates, he doesn't mind security very much. For instance Gerda Meijer, Tobias' courier, knows all four transmitter locations. Security measures at Tobias's his office are also very weak, lots of people are coming and going all the time. Pieter didn't want to argue with Tobias and he leaves things like they are until Paul Polak arrives as second WT operator in October.
Op donderdag 14 september meldt de zender Draughts zich weer in Londen met het onderstaande telegram. QSE ONE aan het begin van het telegram moet waarschijnlijk zijn QSA ONE, een zeer slechte ontvangst. WIN is Winifred Thomas van SOE Dutch Section en LOVE FOR DENMARK is natuurlijk een groet aan Eva, de vrouw van Tobias. Dit telegram krijgt in Londen serienummer B 1304/57. Dit telegram is versleuteld met de code van Tobias.
FROM DRAUGHTS VIA PLYM STOP HERE AMSTERDAM QSE ONE (1) STOP SEND TO MANDRILL STENS AND PISTOLS THIS WEEK WITH MESSAGE YOU ACDIK NOW STOP CHEERIO WIN LOVE FOR DENMARK SORRY FOR CREW CONTAINERS SEND TO ZAANSTREEK BALDER SHOT TWO MONTHS AGO END
On Thursday september 14th outstation Draughts in Amsterdam sends a message (1) to their homestation in England. Letting the homestation know that the reception of their transmissions is poor. London must drop pistols and Stenguns on field Mandrill with the code sentence YOU ACDIK NOW. Tobias sends love to Eva, his newly wedded wife, he is sorry for what happened to the crew of the aircraft who dropped him. The dropped containers are send to the Zaanstreek (area around the city of Zaandam) and he repeats that Mr. Jaap Balder was shot two months ago. Tobias also says hello to Win, probably Winifred Thomas of SOE Dutch Section.
TO DRAUGHTS VIA NIGHT PLYM STOP GOOD WORK DELIGHTED MATERIAL WAS RECEIVED SAFELY STOP WILL REPEAT OPERATION SOONEST WITH MESSAGE FOR HANS STOP DELIVERY OF MATERIAL AMSTERDAM AREA WILL BE DIFFICULT BUT WILL DO WHAT WE CAN STOP TANKS INFORMATION V ONE IF YOU HAVE ANY FURTHER INFORMATION OR CAN DISLOCATE TRANSPORT WILL BE APPRCIATED STOP
London informs Tobias that they are delighted to hear that all dropped material was receive safely. London will repeat this dropping operation as soon as possible and will inform Tobias when this will happen. London realises that it will be difficult for Tobias to get the dropped material into Amsterdam, but London will do what it can to help him. London thanks Tobias for giving information about V-1 rockets, London would very much appreciate if he has more information, for instance about the transportation of these rockets to their launching sites.
Blijkbaar heeft Tobias in het telegram, waarvan de inhoud niet bekend, is informatie over V-1 raketten verstuurd. Volgens Londen is het dus een groot probleem om wapens en ander materiaal de stad in te krijgen. Zij zeggen het uiterste te zullen doen om te helpen, maar het komt er op neer dat men ter plekke iets moet gaan verzinnen om het materiaal Amsterdam in te krijgen. Dit telegram is overigens via de nacht uitzendingen van SOE verzonden. Op deze manier werden doorlopend telegrammen de ether ingestuurd. Elk telegram werd vooraf gegaan door een drie cijferige code. Elke agent en elk marconist had zo'n nummer code. De marconist hoefde alleen die boodschappen te noteren die voor hem of zijn agent bestemd waren. Het nadeel was wel dat men de hele uitzend periode uit moest zitten om niet per ongeluk aan het einde van de uitzending als nog een boodschap te missen. Overdag werden er ook telegrammen verstuurd en ontvangen, hierdoor kregen de marconisten weinig rust, zeker in dit stadium van de oorlog.
In telegram B 1308/59, of which the content is unknown, Tobias probably mentions something about V-1 rockets. Getting the dropped weapons into Amsterdam seems to be a major problem and London advises Tobias to think for himself to find a way to get the weapons into the city. Incoming telegrams from London were usually transmitted during the night. These transmissions carried messages for several agents in several countries. Using a so called prefix, a three digit number, the WT operators knew which message was for him or for his organiser. The downside of this system was however that WT operators had to listen for a long period of time if there was a message for them or for their organisers. Messages from London were also sent during day-time hours, so the WT operators got very little rest, specially at this stage of the war with so many agents active in the occupied countries.
Er wordt die dag nog een telegram van Draughts naar Londen gestuurd, deze krijgt bij ontvangst serienummer B 1308/59, maar daar is de tekst niet van bekend.
Also on September 14th an other message is send to London, which was marked with number B 1308/59, it's content however is unknown.
Tevens verstuurd Pieter nog een telegram in zijn eigen code en hierin geeft Pieter aan wat de sterkte van de ontvangst is. In feite wil Pieter met dit eerste telegram zeggen dat Londen voor hem moet luisteren op de dagen dat er geen uitzending gepland is volgens het schema Plym om 12 uur 's middags, tenzij hij een andere afspraak met het Homestation in Londen heeft gemaakt. De sterkte van het Homestation in Engeland is QSA 5, dat wil zeggen een heel goede ontvangst. Waarom Pieter afsluit met het cijfer 3 is niet bekend, deze manier van afsluiten is in meer telegrammen aanwezig.
FROM BACKGAMMON VIA PLYM STOP NR ONE (1) STOP RECEIVED YOUR NUMBER ONE SATURDAY NIGHT AND ALL NIGHTS RUNNING QSA FIVE STOP CARRY ON WHEN YOU DONT GET ME I WILL GET YOU STOP FOR OPEN DAYS ALWAYS LISTEN AT TWELVE HUNDRED UNLESS I ARRANGE DIFFERENT STOP THREE
Pieter also sends a telegram in his own code, letting London know to listen for him according to radioplan Plym every day at 12.00 hrs, unless he made other arrangements. He receives London's signal now QSA FIVE, which means very good. He closes his telegram with THREE. No idea what that means, but this happens more often.
Londen bevestigt de vraag van Pieter vrijwel meteen. Verder verstuurd Londen nog twee telegrammen die dag voor Tobias in zijn eigen code, Pieter kan deze telegrammen niet decoderen omdat hij daar de sleutel niet voor heeft. Omgekeerd is echter ook het geval, Tobias kan de telegrammen aan Pieter niet ontcijferen.
London answers Pieter's question at once and also sends two telegrams meant for Tobias. Pieter can't decode Tobias's messages and Tobias can't decode Pieter's telegrams.
TO BACKGAMMON VIA NIGHT PLYM STOP GLAD YOU NOW RECEIVE US OK GOOD WORK STOP AFTER FRIDAY WE WILL LISTEN ON OPEN DAYS AT THIRTEEN REPEAT THIRTEEN GMT TRUST THIS OK BY YOU STOP THREE CHEERS FOR VICTORY STOP
London informs Pieter that they are glad that he is receiving their signal so well and praise him for doing a good job. After Friday September 15th London will listen for Pieter on 'open days' at 13.00 hrs GMT. They trust that this is ok by Pieter. They send him 3 cheers for victory.
What are 'open days', days without traffic?
Op vrijdag 15 september is er opnieuw contact tussen Amsterdam en Londen. Pieter (BRAM) heeft die nacht niet kunnen luisteren en Tobias verstuurd de volgende dag meteen een bericht daarover. Verder geeft Tobias aan dat er tussen negen in de ochtend en vier 's middags geen trams rijden en dat de hele stad in die periode zonder electriciteit zit. Winny Thomas wordt weer gegroet, zij is naast Barend Olink de eerste die de telegrammen te zien krijgt, haar SOE code is namelijk N/WT.1. De code van Olink is N/WT, hij is binnen N-Section verantwoordelijk voor het radio verkeer tussen Londen en de marconisten en agenten in Nederland. Tobias vraagt om een omvormer, waarschijnlijk voor Pieter, sigaretten, electriciteitsdraad en fietsbanden. Hierbij vergeet hij echter de maat op te geven.
Pieter de Vos stuurt hier in zijn eigen code nog een bericht achteraan, de kopie van dit telegram is niet compleet, maar dit is nog leesbaar.
FROM DRAUGHTS VIA PLYM STOP BRAM DID NOT LISTEN LAST NIGHT STOP NO TRAMS HERE BETWEEN NINE O CLOCK TIL FOUR AND NO ELECTRICITY STOP KEEP SMILING WINNY STOP SEND TWO VIBRATORS STRIPWIRE CIGARETTES AND BYC TIRES LOVE BARNET END
Tobias informs London that Bram (Pieter) was not able to listen to the broadcasts last night, He also informs London that there is no public transport between 09.00 and 16.00 hrs and during that same time frame there is no electricity in Amsterdam. He advises Winifred Thomas to keep smiling. He asks London to send him two vibrators for Peter's WT set, stripwire and bicycle tyres. he also sends his love to his wife Eva who lives in Barnet, London. Tobias forgets to mention the size of the bicycle tires. It is still not clear ho Winifred Thomas is. Is she working for SOE's N-Section or for Dutch BBO in London.
FROM BACKGAMMON VIA PLYM STOP ... LISTEN PLEASE REPEAT LAST NIGHT TRANSMISSION STOP THINGS ... ARRANGED NOW START FULL WORKING END
Pieter de Vos asks London to repeat his messages from last night. Things have been properly arranged now and he is able to start doing his work at full speed.
In het laatste telegram is te lezen wat waarschijnlijk opnieuw door Londen is verstuurd. Ook in dit telegram weer een persoonlijke boodschap voor Tobias, Eva doet hem de groeten. Men wil proberen om op Mandrill een wapendropping te doen en dan de wapens te droppen die Hil Schipper en zijn mannen nodig hebben om zich te kunnen verdedigen. Men moet vanaf zaterdag 16 september naar de BBC luisteren of de volgende code zin uitgezonden wordt: "Scheveningse bosjes". Deze boodschap wordt twee keer uitgezonden, eerst in de loop van de middag en als de dropping werkelijk doorgaat wordt deze tijdens de avonduitzending nog een keer herhaald.
TO DRAUGHTS VIA NIGHT PLYM STOP THANKS FOR INFORMATION STOP TRYING MANDRILL WITH YOUR ADDITIONAL ... EMENTS AS FROM SATURDAY LISTEN TO BBC MESSAGE STOP WARN RESISTANCE GROUPS TO BE EXTRA CAREFUL AGAINST PENETRATION UNDERSTAND THOUSAND SICHERHEITS POLIZIE ARRIVING THE HAGUE AREA STOP BARNET ... LOVE END
London informs Tobias that the RAF will try to drop an other load on field Mandrill as from Saturday night. The ground crew has the listen to the BBC where the code sentence will be broadcast if the dropping will take place. Tobias must pass on a warning from London to the resistance groups that they must be careful not to be penetrated by the Germans, because London heard that a 1000 Sicherheitsdienst Polizei will soon arrive in the The Hague area. Eva sends her love to Tobias.
Volgens Gerard Lips, een van de leden van het receptie comité op Mandrill verschijnt het vliegtuig op zondagavond 17 september om half elf en de containers komen terecht op het land van S. Boers. Als blijk van waardering voor hun werk krijgen de mensen van de grondploeg elk tien sigaretten.
According to Gerard Lips of the ground crew the airplane arrived over the field on Sunday September 17th at 22.30 hrs. The containers landed on the field of farmer S. Boers. Each member of the ground crew receives10 cigarettes for their help.
Gerardus Johannes Marie Lips, geboren 4-7-1923 te Haarlem, overleden 21-10-2004 te Haarlem. Was boekhouder en trouwde te Spanbroek op 8-6-1950 met Agatha Afra Pronk. Hij was bij Jan Schipper op de boerderij Mandrill ondergedoken.
Zaterdag 16 september, geen berichten ontvangen of verstuurd/no messages send of received.
Tijdslijn:1e week operatie Draughts.
Zaterdag 9 september 1944.
Klaar maken voor vertrek naar Nederland.
Zondag 10 september 1944.
00.42 uur, vertrek van luchtmacht basis Tempsford.
02.15 uur, aankomst boven droppingsveld Mandrill.
Bezoek van RVV Zaandam aan Spanbroek.
Maandag 11 september 1944.
onbekend
Dinsdag 12 september 1944.
onbekend
Woensdag 13 september 1944.
Pieter de Vos gaat bij Dr. Henk Veeneklaas wonen.
Donderdag 14 september 1944.
Eerste telegrammen vanuit Amsterdam verzonden.
Vrijdag 15 september 1994.
Telegrammen verstuurd en ontvangen.
Zaterdag 16 september 1944.
Voor zover bekend geen telegrammen verstuurd of ontvangen.
Foto's van genoemde personen/pictures of mentioned persons.
Vervolg /Continue.
Inhoudsopgave/Table of content.
Bronnen/Sources: Eddy de Roever 'Londen roept Amsterdam' / NIOD Amsterdam / Huub van Sabben / Weggum / Schipper archief.
Dutch: w.mugge@home.nl
English: suzannesiebert@mac.com
w.mugge@home.nl
22-06-2020
22-06-2020
Versie: 2.1
Bouwjaar: 2021
Datum: 0208
Publicatie: 28-8-2021
Blad 1
Bouwjaar: 2021
Datum: 0208
Publicatie: 28-8-2021
Blad 1